در سال 1994، تلویزیون پربیننده و مشهور امریکایی CNN شرح و فیلم گستردهای از چگونگی «ختنه» یک دختر 10 ساله مصری که در آن کشور به دست یک فرد غیر حرفهای و ناآگاه انجام گرفته بود را به معرض تماشای بینندگان خود گذاشت. حکومت مصر به سبب اینکه اقدام یاد شدهی تلویزیون CNN به حیثیت و ارزش جهانی کشور مصر زیان وارد کرده، آن تلویزیون را به مبلغ پانصد میلیون دلار تحت پیگرد قرار داد. ولی، دادگاه پس از رسیدگی موضوع شکایت مصر را رد کرد و با تبرئه شبکه مذکور اقدام آن را در پخش برنامه یاد شده مجاز دانست.
مصر به عنوان یکی از کشورهایی که بالاترین میزان شیوع ناقصسازی جنسی را دارد با فشارهای بین المللی فراوانی برای از بین بردن این عمل مواجه است. مصر به دلایل مالی مجبور به پیروی از خواستههای بین المللی شد زیرا ایالات متحده شروع به امتناع از کمکهای مالی به این کشور کرد زیرا تا آن زمان هنوز اقداماتی برای ریشه کنی ناقصسازی جنسی زنان صورت نگرفته بود. از آن جایی که مصر به شدت وابسته به صندوق بین المللی پول و بانک جهانی برای تامین منابع خود بود، آنها قادر به فرار از فشار مداوم جامعه بین المللی نبودند. وزیر بهداشت مصر مجبور به ممنوع اعلام کردن ختنه زنان در مراکز بهداشتی شد. به دلیل این فشار خارجی بود که مصر نتوانست در ریشه کن کردن ناقصسازی جنسی زنان موفق عمل کند. بدون در نظر گرفتن اهمیت سنت در میان مصریان، دولت قانونی را برای ممنوع کردن این رسم وضع کرد. بنابراین این وضع انجام عمل را به زیر زمینها سوق داد. دولت مصر بین تهدید به کاهش کمکهای مالی و حفظ آداب و رسوم خود به دام افتاده است.
اگرچه تمامی ایالات در امریکا نتوانستند به طور جدی با انجام این عمل مبارزه کنند اما همان طور که در شکل مشخص است مناطق تیره و هاشور خورده ایالاتی هستند که علاوه بر اینکه ختنه در آنها گزارش شده است توانستهاند با انجام عمل ختنه بر روی زنان بالای 18 سال مبارزه کنند و آن را ممنوع کردهاند. سایر مناطقی که تیره و بدون هاشور هستند تنها ختنه در آنها مشاهده شده است (fgmnetwork.org؛ 2001). مرکز کنترل بیماریها تخمین میزند که حداقل 168000 زن و دختر در آمریکا در معرض خطر ناقصسازی جنسی زنان هستند.
در سال 1996، ایالات متحده قانون فدرالی را به تصویب رساند که در آن عمل ناقصسازی جنسی زنان در فرد کمتر از 18 سال ممنوع و آن را جرم محسوب میکرد که مجازات آن جریمه نقدی و یا زندان بود. بیش از 15 ایالت این قانون را تصویب کردند. وزارت بهداشت و خدمات انسانی (HHS) بعضی کمکهای مالی، آموزشها و آگاهیهایی در مورد اثرات ناقصسازی جنسی زنان را در قالب برنامههای سلامت زنان و سلامت خانواده در اختیار پناهندگان قرار داد. وزارت بهداشت و خدمات انسانی بیشترین تمرکز را به جوامع مهاجر در لس آنجلس، سان دیگو، هوستون، نیویورک و بوستون که مهاجران از کشورهای انجام دهنده ختنه، بیشتر تمایل دارند در آن مکانها زندگی کنند، اختصاص داد. همچنین این وزارت خانه کتابچه راهنمایی در درمان عوارض ناشی از ناقصسازی جنسی زنان که شامل پیشنهادهایی برای مشاوره به زنان و دختران در این مورد بود را چاپ نمود. این کتابچه در دسترس و اختیار تمام مدارس پرستاری، پزشکی و مدد کاری اجتماعی کل کشور قرار گرفت.
علاوه بر این، سفارتخانههای ایالات متحده در کشورهایی از جمله چاد، جیبوتی، اتیوپی، غنا، سنگال، سومالی و توگو که ناقصسازی جنسی زنان در آنها صورت میگیرد، با ارائه کمکهای مالی به سازمانهای غیر دولتی داخلی و محلی پروژههایی را برای از بین بردن این عمل در این کشورها آغاز کردهاند.
در سنجشی که ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی در شهر نیویورک انجام دادند این نتیجه حاصل شد که در بین 40 پرستار، 48 پزشک، 43 نفری که برای پرستاری ثبت نام کردهاند، 8 نفری که برای پزشکی ثبت نام کردهاند، 6 کارورز پرستاری و 3 دستیار پزشک 87 درصد از پاسخ دهندگان اطلاعاتی در مورد ناقصسازی جنسی زنان داشتند. اغلب آنها این اطلاعات را از طریق تماس با بیمار (76 درصد)، رسانههای عمومی (63 درصد)، مجلات پزشکی (50 درصد)، دیگر ارائه دهندگان (36 درصد)، آموزش و کنفرانسها (29 و 17 درصد) به دست آوردهاند. از این 87 درصد از پاسخ دهندگان، 100 درصد ماماها، 85 درصد پزشکان و 77 درصد ثبت نام کنندگان پرستاری بودند که در مورد ناقصسازی جنسی زنان اطلاعاتی داشتند. 75 درصد از پاسخ دهندگان به درمان ختنه زنان مشغول بودند.
وزیر بهداشت، درمان و خدمات انسانی لازم دید که مطالعهای در سطح کل کشور انجام گیرد تا گروههایی که در معرض خطر هستند مشخص شوند. این مطالعه نشان داد که حدود 168000 دختر و زن (بیشتر آفریقایی) ختنه شدهاند و یا در معرض خطر هستند. از این تعداد، 48000 نفر زیر سن 18 سال بودند. 45 درصد از 168000 نفر دختر و زن در 11 منطقه شهری نیویورک، واشنگتن، لس آنجلس، لانگ بیچ، هوستون، شیکاگو و فیلادلفیا زندگی میکنند. این ارقام در سرشماری سال 1990 به دست آمد. علاوه بر این وزارت بهداشت، درمان و خدمات انسانی انجام برنامههای آموزشی برای توسعه جوامع در معرض خطر را لازم دید. در سال 1997 این وزارتخانه جلسات مشاوره را با ایالات ذکر شده برگزار کرد. همچنین وزارت امور خارجه به بررسی مدارس پزشکی، پرستاری، مامایی و مددکاری اجتماعی برای تعیین میزان شیوع ناقصسازی جنسی زنان پرداخت.
قانون منع ناقصسازی جنسی زنان در ایالات متحد آمریکا مصوب سال 1996
عنوان: برای ارتقا حقوق زنان در زمینههای خدمات بهداشتی و درمانی، با توسعه تحقیقات در زمینه سلامت زنان و پیشرفت دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی به انضمام خدمات پیشگیرانه بهداشتی.
بخش 261. عنوان کوتاه
- این عنوان برای وضع قانون دولتی منع ناقصسازی جنسی زنان مطرح شده است.
بخش 262. ضمیمه عنوان 18
الف) به طور کلی- بخش 16. ناقصسازی جنسی زنان به عنوان یک بخش جدید به آخر بخش 7 عنوان 18، مجموعه قوانین ایالات متحد امریکا اضافه شده است.
- به شرط آن که بر اساس زیر مجموعه (ب) هر کسی که عمدا عمل ختنه، چفت کردن آلت تناسلی، قطع کردن بخشی یا هر قسمتی از لبهای خارجی و لبهای داخلی یا کلیتوریس فرد دیگر را که هنوز به سن 18 سال نرسیده باشد، انجام دهد باید بر اساس زیر مجموعه جریمه شود یا به بیش از 5 سال حبس یا هر دو مورد محکوم میشود.
ب) اعمال جراحیای که مشمول موارد زیر شوند تخلف محسوب نمیشوند:
- عمل برای سلامت فرد لازم باشد و با اقدام فردی (پزشک) که گواهی برای انجام عمل در محل کار خود داشته باشد صورت گیرد یا
- عمل روی یک فردی که درد زایمان دارد یا زایمان میکند بر اساس اهداف پزشکی مرتبط با دو مورد ذکر شده به دستِ فردی (پزشک، ماما، یا رزیدنتهای پزشکی و مامایی) که گواهی برای انجام عمل در محل کار خود داشته باشد صورت گیرد
ج) در قابل اجرا در آوردن (ب) (1)، هیچ دلیل مذهبی یا آداب و رسومیای نباید باعث ایجاد تاثیر در باورهای فرد انجام دهنده شود و موجب شود که فرد انجام آن عمل را لازم و ضروری بشمارد.
د) هیچ کس نباید که عمدا از مراقبتهای پزشکی برای فرد دیگر صرف نظر کند یا به گونهای دیگر در تهیه خدمات و مراقبتهای بهداشتی نسبت به فرد دیگر تبعیضی قائل شود، زیرا-
- فردی که عمل ختنه زنان، قطع یا چفت شدن آلت تناسلی را انجام میدهد؛ یا فردی که تقاضای انجام عمل ختنه زنان، قطع یا چفت شدن آلت تناسلی را بر روی فرد دیگر میکند؛ باید به جریمه بر اساس سند و یا حداقل 1 سال زندان یا هر دو محکوم شود.
- ضمیمه دفتری. جدول ابتدایی بخش 7 عنوان 18، قوانین ایالات متحده امریکا، ضمیمه پایان بخش جدید 116 ناقصسازی جنسی زنان میشود.
بخش 263. تحقیقات و دستاوردها.
وزیر سلامت، خدمات و اقدامات بشر دوستانه باید فعالیتهای تحقیقاتی، پیشگیرانه و توسعهای را در جوامعی که به صورت سنتی عمل ختنه زنان، قطع یا چفت شدن آلت تناسلی را انجام میدهند، اختصاص دهد. همچنین برنامههای آگاهی رسانی از به مخاطره افتادن سلامت و وارد آوردن ضربههای عاطفی به وسیله اعمالی این چنین را به آن دسته از مردم در نظر بگیرد و برای اطلاع رسانی به آنها و جامعه پزشکی شرط بخش 262 را مقرر کند.
بخش 264. تاریخ قابل اجرا
بخش 263. باید هر چه سریعتر به اجرا درآید و وزیر سلامت، خدمات و اقدامات بشر دوستانه باید کمتر از 90 روز بعد از تصویب قانون وظایف محول را به اجرا درآورد. بخش 262 باید 180 روز بعد از تاریخ تصویب، قانون اجرایی شود.
علاوه بر قانون فدرال ایالات متحده آمریکا، 18 ایالت در مواردی تفاوتهایی با قانون فدرال دارند. بیشترین تفاوت در تعیین سنی است که در آن “ختنه” غیر قانونی است. 7 ایالت جرم ختنه زنان را برای افراد زیر 18 سال تعیین کردهاند. 5 ایالت (ایلینوی، مینه سوتا، رود آیلند و تنسی) ناقصسازی جنسی زنان را برای تمام زنان گروههای مختلف سنی تعریف کردهاند. 5 ایالت (کالیفرنیا، کلرادو، مینه سوتا، اورگان و نیویورک) برای کمک رسانی آموزشی به مهاجران مفادی را اضافه کردند. از 18 ایالتی که ختنه زنان را جرم شناختهاند، 16 ایالت آن را جنایت تعریف کردهاند. ایالت مینه سوتا، تعیین سطح شدت مجازات و جرم را بر عهده قاضی قرار داده است: «قضات باید حکم را بر اساس سطح شدت جرمی که مناسب میدانند، تعیین کنند.» 4 ایالت (آرکانزاس، کالیفرنیا، کلرادو و ایلینوی) ختنه زنان را نوعی از کودک آزاری تعریف کردهاند. تا سال 2006، هیچ دادگاهی در ایالات متحده آمریکا تشکیل نشد.
نگرش دیگری هم که در میان مهاجرین وجود دارد این است که اغلب زنان آفریقایی به این نکته معترض هستند که تمرکز بر روی بخشی از بدن این زنان کافی نیست و ابتدا باید با فرهنگ سازی و آموزش همه جانبه آنها را به عنوان یک انسان کامل مشاهده کرد و تنها به مشکلات ختنه و زنان ختنه شده پرداخت. آن چه که در طول این سالها و به مرور زمان خود را بروز داده است این است که اغلب ترس از قوانین موجود در کشورها است که مانع انجام عمل ختنه میشود در حالی که باید بر روی تغییر نگرش افراد فعالیتهایی صورت گیرد. بعضی از پشتیبانان ختنه زنان اظهار میکنند که اگر نگرانیای از جانب قوانین نداشته باشند حتما به دلیل احترام به سنتها و رسوم قدیم دخترانشان را ختنه خواهند کرد.
منبع: کتاب تیغ و سنت؛ رایحه مظفریان
تخلیص و تنظیم: صدای ایرانیان (کمیته زنان)