«شستن برف زمستان در تنگهای صخرهای، زاویه تابش نور خورشید به تنگه و آب شدن برفها در تابستان، باعث فرسایش قسمت پایین برفها شده و بهتدریج تشکیل یک غار یخی در طول گذشت صدها هزار سال رقم زده است. سطح وسیع برف انبار غاریخی چما، محلی برای تفریح و سرگرمی جوانان و نوجوانان عشایری منطقه “چما” است. علاوه بر این، در سالهای اخیر نیز مسابقات اسکی تابستانه کشور در این محل برگزار شده است.»
صدای ایرانیان (کمیته محیط زیست)؛ غاریخی چما یا چی ما (Chama Cave) که نام آن برگرفته از واژههای زبانی لرهای بختیاری عشایر منطقه است، در 21 کیلومتری «چلگرد» مرکز شهرستان کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری (در نزدیکی روستای «شیخ علیخان») واقع است.
غار چما انباری پر از برف است که ارتفاع برفهای آن تا 50متر می رسد.قرار گرفتن در درههای عميق و انباشت حجم برفهای چندين ساله در اين مکان سبب شده قنديلهای يخ و تودههای عظيم برف به صورت دايمی و در تمام فصول سال باقی بمانند. از زير يخهای اين غار چشمهای با آب سرد در جريان است که نهايتا به سد کوهرنگ میريزد. همچنین گفته میشود طول این غار بین 2 تا 3 هزار متر است.
این غار به بزرگترین آب شیرین ایران شهرت دارد و یکی از بی نظیرترین و کم نظیرترین نقاط گردشگری ایران است که برای بسیاری از گردشگران ناشناخته مانده است.
زیسکوه، وبلاگ تخصصی کوهنوری در معرفی این منطقه نوشته است: «چما به صورت پنجه و پادگانه آبرفتی هموار در محل پیوست سه شاخابه اصلی از رودخانه کوهرنگ قرار دارد. غار یخی در حدود 1 کیلومتری ابتدای تنگ یا دره حاج قلی (از دره های اصلی شمال قله قنبرکش زردکوه) واقع گردیده است. آب ساچما ( تنگ غار یخی یا ابتدای دره حاج قلی معروف به “ساچما” یا نسای چما است ) یا آبی که در دره حاج قلی به سوی چما میآید یکی از سه شاخابه ورودی به منطقه چما است و در آنجا به هم میپیوندند و رودخانه سرده یا سرکشان را شکل می دهند.»
با این حال غار یخی چما با وجود ویژگیهای منحصر به فرد، یکی از کمنظیرترین نقاط گردشگری استان و حتی کشور است که برای بسیاری از گردشگران ناشناخته مانده است.
در سالهای گذشته، به دلیل گرم شدن هوا یخهای این غار سست شده و مشکلاتی را برای گردشگران، کوهنوردان و غارنوردان بوجود آورده است. به عنوان نمونه در سال 90 یکی از گردشگران که به این غار سر زده بود، به خاطر ریزش بخشی از غار به داخل غار و رودخانه جاری در بستر آن سقوط کرد و جان خود را از دست داد. همچنین در اردیبهشتماه سال جاری نیز سه کوهنورد در این غار مفقود شدند.