مهدی رمضان‌زاده

حدود دو سال از روزی که حمیدیه به عنوان یکی از شهرستان‌های استان خوزستان معرفی شد، گذشته است اما ساکنان آن می‌گویند این منطقه تنها نام شهرستان را به یدک می‌کشد و بهره‌ای از امکانات شهری به دست نیاورده است.

صدای ایرانیان (کمیته اقلیت‌های اتنیکیشهرستان حمیدیه  در 25 کیلومتری شهر اهواز قرار دارد. مرکز این شهرستان، شهر حمیدیه و شامل 2 بخش و 4 دهستان است. این شهرستان در 12 دی‌ماه 1391 توسط هیات وزیران از اهواز جدا شد.

با تبدیل حمیدیه به شهرستان انتظار این می‌رفت که این منطقه بتواند به طور مستقل نیازهای شهری خود را برآورده کرده و مانند گذشته، مردم آن که بیشتر از عرب‌‌ها هستند نیازی به مراجعه به مراکز بهداشتی و رفاهی دیگر شهرها نداشته باشند. با این حال گفته می‌شود ساکنان این منطقه عرب‌نشین هنوزهم برای انجام کارهای روزانه مانند خرید، بیمارستان، بانک و کارهای اداری در بیشتر مواقع ناچار هستند به اهواز مراجعه کنند. ساکنین به طور متوالی برای برآوردن این نیازها در مسیر اهواز و حمیدیه در رفت و آمد هستند.

با وجود گذشت دوسال از تصویب هیات وزرا و تبدیل این منطقه به شهرستان، هنوز هیچ نشانه‌ی ملموس و یا نتایج قابل مشاهده‌ای از شعارهای مقامات مسوول درخصوص ایجاد مراکز پزشکی، تحصیلی و یا مواردی از این دست دیده نمی‌شود.

برخی از فعالین مدنی عرب معتقدند که مردمان عرب ساکن در این منطقه مورد نقض سیستماتیک حقوق بشر قرار گرفته‌اند. یکی از دلایل اصلی که در این باره مطرح می‌شود به نظر این فعالین، محرومیت شدیدی است که در تمام جنبه‌های زندگی اهالی این شهرستان مشاهده می‌شود.

رحیم حمید، فعال حقوق بشر عرب در این باره به صدای ایرانیان می‌گوید: «کمبود فرصت‌های شغلی و فشارهای اقتصادی باعث شده است که اکثریت جمعیت این منطقه عرب‌نشین در فقر شدید زندگی کنند؛ به عنوان نمونه حدود 1000 کودک از خانواده‌های فقیر این منطقه دچار سوء تغذیه هستند و از رنگ پریدگی و خستگی به دلیل کم خونی شدید رنج می‌برند.»

به گفته این فعال حقوق بشر عرب «بسیاری از جوانان شهرستان حمیدیه برای رسیدن به آرزوها و نیازهای اولیه زندگی خود به دلیل نرخ بالای بیکاری مجبور به مهاجرت به شهرهای دیگر شده‌اند و این در حالی است که منطقه دارای شرکت‌های نفت و گاز متعددی است.»

بنا بر آمارهای غیر رسمی، فرصت‌های شغلی در منطقه عرب‌نشین حمیدیه بیشتر در اختیار مردمان غیر عرب و غیرمحلی قرارداده شده که این امر همواره موجب نارضایتی ساکنین محلی بوده است.

یکی از موارد دیگری که رحیم حمید در محرومیت این منطقه بازگو می‌کند بحث آموزش و پروش است. حمید می‌گوید: «بسیاری از کودکان عرب به ویژه در منطقه حمیدیه به دلیل محرومیت و فقر از تحصیل بازمانده‌اند. امکانات آموزشی ناکافی، ازدحام بیش از حد در کلاس‌های درس، کمبود فضاهای آموزشی، عدم آموزش به زبان مادری و عدم توانایی کودکان در یادگیری با زبان فارسی و معلمان آموزش ندیده و یا غیر مسلط به زبان مادری این کودکان را می‌توان از دلایل بیرونی این محرومیت دانست.»

پیشتر محمد تقی‌زاده، مدیر کل آموزش و پرورش استان خوزستان گفت: « تعداد ۲۰۰ هزار نفر از مجموع ۶۵۰ هزار نفر بی‌سوادان خوزستان، اوليای دانش‌آموزان هستند و تا زمانی‌كه مشكل سواد والدين دانش‌آموزان حل نشود، نمی‌توان مشكل آموزشی دانش‌آموز و مدرسه را برطرف كرد.»

به گفته این مقام مسوول آمار و ارقام نشان می‌دهند که حمیدیه در مقایسه با دیگر مناطق دارای بالاترین نرخ بیسوادی است.

«در حال حاضر، در بين اوليای بی‌سواد دانش‌آموزان، شهرستان حميديه نسبت به جمعيت شهر، با 4841  نفر بالا‌ترين آمار و در واقع رتبه اول بی‌سوادی را دارد. پس از آن شهرستان شاوور با تعداد  4291 نفر به تناسب جمعيت شهر در رتبه دوم بی‌سوادی است. رتبه سوم مربوط به شهرستان شادگان -[فلاحیه]- است كه 2362 نفر اوليای بی‌سواد دارد.»