Editor's Rating
خانه آزادی در گزارش تازه‌اش اعلام کرد وضع اینترنت در حدود چهل کشور جهان بدتر شده است.
به گزارش صدای ایرانیان ( نمایندگی ترکیه ) ، به برآورد این سازمان آمریکایی، ایران با بهبود خیلی جزئی، همچنان در صدر کشورهایی است که محدودترین اینترنت را در جهان دارند. وضعیت در ترکیه و روسیه هم که اینترنت نسبتا آزادی داشته‌اند، بدتر شده است. خانه آزادی (فریدام هاوس) در گزارش سالانه‌اش درباره آزادی اینترنت، می‌گوید دولت‌ها با وضع قوانین محدودکننده و جُرم‌شمردن فعالیت‌های اینترنتی، فشار را بر شهروندان بیشتر کرده‌اند.
در ۳۶ کشور از ۶۵ کشور مورد بررسی، وضع بدتر شده است.
در این نقشه که ‘خانه آزادی’ از وضعیت اینترنت جهان منتشر کرده، کشورهای ‘آزاد’ با رنگ سبز، کشورهای ‘نیمه‌آزاد’ با رنگ زرد، و کشورهای ‘غیر آزاد’ با رنگ بنفش مشخص شده‌اند. کشورهای سفیدرنگ در این بررسی نیامده‌اند. اگر محدودیت اینترنت را به صد درجه تقسیم کنیم، ایسلند با شش درجه محدودیت، آزادترین اینترنت را دارد و بعد از آن استونی و کانادا نشسته‌اند. سوریه، چین و بدتر از همه ایران با ۸۹ درجه محدودیت، وخیم‌ترین وضع را دارند. هرچند وضع ایران دو درجه بهتر از سال گذشته شده است.
آدریان شهباز، از نویسندگان این گزارش سالانه آزادی اینترنتی، به بی‌بی‌سی فارسی گفت: “برای دومین سال پیاپی، ایران بدترین کشور از نظر آزادی اینترنت شناخته شده است. در حالی که با انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری، وعده‌ها و انتظارات بسیاری درست شد ولی متاسفانه بهبود قابل‌توجهی در آزادی اینترنت مشاهده نشده است.”
این گزارش اشاره کرده است که بر اساس برآوردها، ۳۱ درصد از جمعیت ۷۶ میلیون نفری ایران از اینترنت استفاده می‌کنند و با این حال، شبکه‌های اجتماعی، برنامه‌های فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، و سایت‌های حاوی مطالب سیاسی و اجتماعی، مسدود می‌شوند. در گزارش این سازمان، به ادامه صدور احکام جزایی سنگین و محکومیت‌های طولانی‌مدت حبس برای فعالیت‌هایی اینترنتی در ایران اشاره شده است.
آدریان شهباز، از نویسندگان گزارش آزادی اینترنت، می‌گوید بهبود قابل‌توجهی در وضعیت ایران دیده نمی‌شود. این گزارش همچنین اشاره دارد که سرعت اینترنت در ایران در میان ۱۹۲ کشور، در رتبه ۱۵۶ و پایین‌ترین میانگین سقف سرعت ارتباطی است.
‘دست قوی‌تر محافظه‌کاران’ در ایران.
انتقاد از وضعیت اینترنت در جهان و از جمله در کشورهایی مانند ایران، محدود به خانه آزادی نبوده و نهادهای فعال دیگر در این زمینه هم در سال‌های گذشته بارها در این باره اظهار نگرانی داده‌اند. محکوم‌شدن سهیل عربی به اعدام به خاطر نوشتن مطالبی در فیس‌بوک، یکی از آخرین موارد تهدید کاربران اینترنت بوده است. در همین حال برخی منابع خبر داده‌اند که دیوان عالی ایران پذیرفته پرونده این کاربر فیس بوک را دوباره بررسی کند. پژوهشگران می‌گویند با وجود وعده‌های دولت برای تسهیل دست‌رسی به اینترنت در ایران، محافظه‌کاران هنوز دست بالا را دارند.
آدریان شهباز با اشاره به موضع‌گیری‌های مقام‌های دولت ایران می‌گوید: “در ایران بر سر اینترنت تنش وجود دارد. یک طرف دولت حسن روحانی است و یک طرف دیگر نیروهای امنیتی و تندروهای مذهبی. هرچند کسانی در کابینه آقای روحانی هستند که برای اصلاحات مثبت به نفع آزادی اینترنت تلاش می کنند، دست آنان بسته است و نهادهای مذهبی و امنیتی، اجازه چنین اصلاحاتی را نمی‌دهند.”
آقای شهباز می‌گوید این وضعیت، در اظهارنظرهای متفاوت مقام‌های ایرانی، عیان است: “رئیس‌جمهور ایران در سخنرانی‌هایش خواستار آزادی بیشتر است ولی از سوی دیگر تندروها هشدار می‌دهند که شبکه‌های اجتماعی، عامل غرب اند و شیطانی.”
ترقی برزیل؛ پس‌رفت روسیه و ترکیه.
به جز انگشت‌شمار کشورهایی مانند برزیل، وضع به طور کلی در جهان بدتر شده است و این حتی دامن‌گیر کشورهایی بوده که کارنامه خوبی در آزادی‌های اینترنتی دارند. مثلا آمریکا در آزادی اینترنت، دو درجه از صد درجه عقب نشسته است. حالا این کشور در رتبه ششم آزادی اینترنت در جهان است. افول ترکیه، روسیه و اوکراین خیلی سنگین‌تر بوده است.
وضعیت ترکیه به خصوص با سرکوب‌ها و محدودیت‌های پس از اعتراض‌های تابستان گذشته بالا گرفته است. در روسیه هم با تشدید تنش‌ها در مرز شرقی با اوکراین و رویارویی مسکو با غرب، محدودیت‌ها بر رسانه‌های اینترنتی بیشتر شده است.
لارا رید، یکی دیگر از نویسندگان این گزارش سالانه آزادی اینترنتی، می‌گوید: “بررسی ما نشان می‌دهد که هم حکومت‌های دموکراتیک و هم حکومت‌های مستبد، به طور فزاینده‌ای دارند قوانینی برای محتوای اینترنتی وضع می‌کنند و نظارت بر ارتباطات آنلاین را افزایش می‌دهند. در نقاط مختلف جهان داریم می‌بینیم که فشار بر رسانه‌های مستقل اینترنتی بیشتر شده است.”
فریدام هاوس در این تازه‌ترین گزارش خود آورده است حدود ۴۱ کشور، قوانینی برای جریمه آزادی بیان در اینترنت، تشدید کنترل روی محتوای اینترنتی یا توسعهٔ نظارت بر اینترنت تصویب یا طرح کرده‌اند. خانه آزادی با هشدار درباره گسترش کنترل دولت‌ها در فضای آنلاین، درباره عواقب این پس‌رفت‌ها هشدار داده است.
در بند پایانی گزارش این سازمان آمده است: “اینترنت نه فقط برای ارتباطات شخصی یا دریافت خبر و اطلاعات مهم است، بلکه برای مشارکت سیاسی و مدنی هم حیاتی است. در نتیجه، مبارزه برای آزادی اینترنت را نمی‌توان از مبارزه برای آزادی در هر زمینه دیگری جدا کرد.” گزارش خانه آزادی از یک سو با حمایت وزارت خارجه آمریکا و آلمان و از سوی دیگر با پشتیبانی دو غول اینترنتی یاهو و گوگل تهیه شده است.
این سازمان که در اوایل جنگ جهانی دوم و برای پروپاگاندا در مقابل آلمان نازی راه افتاد، در هفتاد سال گذشته همچنان به حمایت از آزادی بیان مشغول بوده؛ هرچند در مقایسه با سازمان‌های غیردولتی، به خاطر دریافت عمده بودجه‌اش از دولت آمریکا، زیر انتقاد بوده است.
گزارش خانه آزادی هشدار داده است که در یک سال گذشته با افشای عملیات گسترده آمریکا در شنود و جاسوسی، حکومت‌های سرکوب‌گر بهانه‌های بیشتری برای توجیه محدودیت‌های اینترنتی پیدا کرده‌اند؛ و البته به کنش‌گران مدنی هم انگیزه داده تلاش حقوقی و فنی بیشتری برای مقابله با تهاجم اطلاعاتی دولت‌های غربی به خرج دهند.
